Gezien: Opeth, 013, Tilburg

Opeth is al vele jaren mijn favoriete band als ik last.fm mag geloven. De band maakte in 21 jaar tien albums – waarvan vele meesterwerkjes – en groeide uit tot een van de betere acts in de hoek van de progressieve (death) metal. Zo niet de beste act op deze aardkloot wat mij betreft. Opeth weet diverse invloeden smaakvol te combineren en dat zorgt  zodoende voor de juiste afwisseling tussen woeste metal en mooi gitaarspel, zonder al te voorspelbaar te worden. Zanger/gitarist Mikael Åkerfeldt staat bekend om zijn grunts en cleane zang, vaak in hetzelfde nummer, en allebei dan ook echt goed uitgevoerd. Dat Opeth meer dan alleen woeste metal kan maken kennen we wel van de verschillende albums waarop ook regelmatig wat subtielere klanken te horen zijn, zoals het volledig rustige – en prachtige – Damnation. Voor het laatste album Heritage gooide de band het roer nog een beetje verder om. Muziek maak je het beste met je hart en daarom kan ik het alleen maar waarderen dat ze hun passie achterna gingen. Van de verschillende bandleden is het wel bekend, met name de zanger/gitarist, dat ze een voorliefde hebben voor bijvoorbeeld progrockbands uit de jaren zeventig (naast metal uit de jaren zeventig en tachtig). De nieuwe plaat herbergt daarom vooral rock die doet denken aan die jaren zeventig. Zonder grunts, met weinig distortion op de gitaren en subtiel gitaarspel. En de band kan het eigenlijk ook niet schelen. Als je dit niet begrijpt, begrijp je Opeth niet. Het was de plaat die ze wilden maken, geen plaat om alleen metalfans te plezieren. Deze tour van Opeth is er dan ook een in dezelfde lijn van het album: zonder de diepe grunts van Mikael, zonder de overdonderende lawaaimuur van gitaren en blastbeats. Opeth laat zich vanavond in 013 van zijn meest kwetsbare kant zien.

Maar wacht, we hadden nog een voorprogramma van Pain of Salvation. Voor sommigen alleen al de moeite waard vanavond, al spelen ze maar een drietal kwartiertjes vanavond. De band komt net als Opeth ook uit Zweden en speelt in een enigszins vergelijkbaar genre, al heeft de band wel een eigen smoel en heeft frontman Daniel Gildenlöw nog veel meer de neiging om de band op elk album anders te laten klinken. Op Road Salt One en Road Salt Two gaat de band ook wel weer op zoek naar de jaren zeventig, dus dat hebben ze wel weer gemeen met de hoofdact. Typisch vind ik het ongrijpbare van Pain of Salvation, nu ook weer live. Het zit allemaal best goed in elkaar en ze wisselen prima af tussen de wat stevigere riffs en de subtiele kant van de band, maar toch zit er ook iets in wat me maar niet helemaal aan wil spreken. Ik denk zelf dat het voornamelijk aan de intonatie van de zang ligt. Het is technisch misschien prima, maar ik vind het net een beetje teveel, te dramatisch, en daardoor wat ongeloofwaardig. Ik kan er niet van houden in elk geval. Doet niets af aan het feit dat de band een aantal prima songs laat horen vanavond en maar weer eens bewijst dat het muzikaal dik in orde is. De band geeft een gedreven – maar wat korte – show.

Gek eigenlijk dat er nog wel wat ruimte vooraan lijkt te zijn, het toch immers uitverkocht? In de korte pauze tussen beide bands stroomt het echter snel vol. Vanavond speelt Opeth logischerwijs veel van Heritage. Dat er geen dikke metal wordt gespeeld was ook al wel duidelijk als je (zoals ik) toch stiekem had gekeken naar de setlists van andere recente optredens. Een echte verrassing kon het toch ook niet zijn voor het aanwezige publiek, al begrijp ik het wel dat als je Opeth nog niet eerder hebt gezien dat je dan ook wel graag een paar van die oude klassiekers wilt horen. Affijn, had je misschien maar eerder fan moeten worden. De band is wel vaker in ons land geweest, alleen de laatste 2 jaar zijn de heren eigenlijk niet zo heel vaak te zien geweest hier en daarom is het eigenlijk ook wel jammer dat ze in deze tour maar een keer optreden in Nederland. De zaal van 013 in Tilburg was immers al ver van tevoren uitverkocht.

Toch heb ik de hele avond niet het gevoel dat ik de metal mis vanavond. De muzikale kwaliteiten van de band komen vanavond juist extra goed tot zijn recht. Waar je bij harde metal nogal kan verzuipen in feedback / distortion van gitaren is vanavond bijna elke noot uitstekend te horen. Het publiek is redelijk stil – dat had erger gekund bedoel ik – dus wordt ik gelukkig maar weinig afgeleid van het schone spel. Opeth trapt af met The Devil’s Orchard, single van het nieuwe album en een van de weinige echte uptempo nummers van dat album ook, knalt lekker de zaal in. Het geluid staat dit keer behoorlijk goed, al vind ik de gitaar van Fredrik Åkesson soms wat te hard staan (zeker bij solo’s) en het geluid van (de nieuwe) toetsenist Joakim Svalberg staat vaak wat te zacht in verhouding. Vooral bij het tussenstukje van “Nepenthe” is dat een beetje jammer – op de plaat klinkt dat wat funkier. Maar dan ben ik echt een kniesoor. Opeth weet het geluid van de plaat uitstekend over te brengen en bewijst maar weer eens een fantastische live band te zijn.

De songs van Heritage worden mooi aangevuld met songs van de oudere albums, en dat klinkt totaal niet onevenwichtig. Nee, deze setlist is zo perfect. Het mooie “Face of Melinda” van het album Still Life mag op de nodige goedkeurende reacties van de zaal rekenen. Van het vorige album Watershed komen “Porcelain Heart” langs (met een mooie drumsolo van Martin Axenrot) en “Hex Omega”, waarin Mikael Åkerfeldt het bijna onmogelijke presteert om zijn lange uithalen bijna nog mooier live te zingen dan op de plaat. Wat een klasse. Vandaag is Mikael überhaupt fantastisch bij stem (en wat mager geworden) en laat hij horen dat hij inderdaad nog een stukje beter is gaan zingen in de loop de jaren. Beroemd is ook zijn droge humor die vandaag ook weer veel langskomt. Opvallend eigenlijk hoeveel hij praat tussen de nummers door. Omdat ik daar nu eenmaal veel van hou heb ik juist daarvan video’s lopen maken in plaats van de nummers zelf (dat doen anderen wel, haha). Zie onderaan dit artikel. Met teksten, want het is hier en daar misschien niet goed te verstaan.

Terug naar het concert. Het is mooi om de gitaristen op de stoel te zien plaatsnemen voor een akoestische sessie (nou ja, 2 akoestische gitaren, verder gewoon bas, drums en toetsen). “The Throat of winter” is mooi om eens live te zien, het nummer is ooit gemaakt voor een gewelddadige videogame (God of War III) en is – typisch Opeth – juist vrij rustig in plaats van bloed en verderf versus zware metalen. “Credence” van het My Arms Your Hearse album is heel aardig, maar “Closure” (Damnation) kan me iets meer kippenvel bezorgen. Terug naar de elektrische gitaar is het jachtige “Slither” aan de beurt van het laatste album, een eerbetoon aan de vorig jaar overleden Ronnie James Dio en geheel volgens de bedoeling in de stijl van Rainbow geschreven. “Eigenlijk kan ik het helemaal niet op die manier zingen”, zegt Mikael nog vanavond, maar hij moest het gewoon doen uit respect voor Dio, waar hij veel bewondering voor heeft. Het past lekker in de set als afwisseling. “Allemaal de vuisten de lucht in!” en het publiek gehoorzaamt. “A Fair Judgement” klinkt ook fantastisch vanavond. Het nummer van Deliverance is lang en donker en wordt tegen het einde op een geweldige manier tot in het oneindige gerekt.

In de toegift horen we dan nog het mooie “Folklore” dat rustig begint en bijna bombastisch opbouwt naar een wat jachtiger einde. Een goed einde van bijna 2 uur ultiem genot van mijn favoriete band. Het is toch lef hebben om de death metal en de grunts weg te laten vanavond maar de bandleden slagen vanavond ruimschoots in hun opzet. Met hun grote souplesse en muzikale kwaliteiten leveren ze zo ongeveer het beste concert af dat ik dit jaar heb gezien. Grote klasse dus.

(alle foto’s hier)