Gezien: Elephant9, Merleyn, Nijmegen

Doornroosje blijft verbazen. Dat had ik ook als pakkende titel kunnen gebruiken. Het blijft opvallend hoe goed Doornroosje blijft programmeren en de pareltjes van de underground weet te vinden. Elephant9 staat ook in mijn favorietenlijstje van obscure bands die niet iedereen zal kennen, maar ik was toch wel even verbaasd dat Doornroosje die band ineens boekt in hun kleinere zaal in Merleyn. Echt gek is het ook weer niet, het Noorse trio heeft hun sporen ruimschoots verdiend, ook in andere bands. Was voor mij nog wel even de vraag of het niet al te neurotisch free-jazz gefröbel zou worden, zeker nu gitarist Reine Fiske er niet bij zou zijn (was de verwachting). Maar nee, het werd een gedenkwaardige vrijdagavond.

Eigenlijk is het toch wel logisch dat Elephant9 hier in Nijmegen mag optreden. Ze worden nog wel eens de beste live-band van Noorwegen genoemd ook. Op basis van het optreden in 2014 op Roadburn kan ik dat wel beamen, al kon ik dat optreden toen niet helemaal zien. Blij met deze herkansing dus. Daar op Roadburn was Fiske (Dungen, Landberk, The Amazing) er wel bij, maar misschien is dat logisch, hij maakte in die tijd ook nog platen met de band (Atlantis, 2012 en Silver Mountain, 2015). Het nieuwe album Greatest Show on Earth, uitgebracht in februari van dit jaar, is weer als trio. Het was daarom niet te verwachten dat Fiske mee zou doen vanavond, bovendien is hij nu op pad met Motorpsycho als vierde speler, iets dat toetsenist Ståle Storløkken (Supersilent, Humcrush, Terje Rypdal) in het verleden ook heeft gedaan bij die band (The Death Defying Unicorn-album plus optredens in 2012 bijvoorbeeld). Snap je ook gelijk waarom Elephant9 op mijn radar staat. Naast Storløkken als toetsen-tovenaar heeft het trio nog een onfatsoenlijk goede ritmesectie in huis met bassist Nikolai Hængsle Eilertsen (Big Bang, National Bank, Lester) en drummer Torstein Lofthus (Mathias Eick Band, D’Sound, Eberson/Zanussi/Lofthus). Wat een fantastische drummer is dat ook. Na afloop van het optreden realiseer ik me pas dat dat Lofthus de originele drummer (tot 2014) van het Noorse Shining is geweest, al heb ik dat wel degelijk een keer opgeschreven hier. Een beetje dom, zou Maxima zeggen. Lofthus had ik dus al veel vaker gezien en dat besef ik niet. Elephant9 als trio is in elk geval mijn eerste keer.

Hoe bekend is de band nu echt in Nijmegen en omstreken? Nou goed, we houden nog best van dit soort instrumentale progressieve neo-psychedelische jazzrock blijkbaar, want de zaal staat nog best heel aardig gevuld. Verrassend is wel dat de band voor het podium op de vloer speelt, waardoor de zaal sowieso al beter gevuld is en je bovendien als publiek het idee hebt zelf ook op het podium te staan. Ik sta een metertje voor bassist die (nu met porno-snor) onwijs cool staat te funken op zijn basgitaar. Goed, ik was nog wat bang dat het de grote Storløkken-freakshow zou worden, want zo klonk het nieuwe album een beetje, maar in deze live-setting valt alles een stuk beter op zijn plaats. Storløkken freakt dan alsnog af en toe wat te willekeurig zonder dat je nu echt weet welke kant hij nu wil opgaan, maar toch houdt hij het met al zijn apparatuur (synths, orgels, effecten, weetikveel) interessant, in elk geval wat boeiender dan op het laatste album waarop hij misschien toch wat te prominent in de mix is te horen. Hier lijkt het ook af en toe of hij een gitaar bespeelt op de toetsen, alsof Fiske er af en toe toch bij is. Nou goed, live is deze band een belevenis dus. Het helpt dan denk ik ook wel dat we bijna op schoot zitten bij de bandleden en er de meest fantastische jazzy grooves op ons af gevuurd worden op hoog tempo en volume.

Welke nummers er nu precies voorbij komen is me niet volledig duidelijk, maar misschien beginnen ze met het rustige “Way of return” van het nieuw album, waarna het tempo snel omhoog gaat (“Actionpack1” gok ik), en dan komt “Farmer’s Secret”  zeker langs, net zoals “Dancing with Mr E.”. Allemaal van dat nieuwe album. Daarna ook nog ergens “Psychedelic Backfire” dacht ik (origineel met Fiske van het Atlantis-album). En als ik me niet vergis komt ook nog “Habanera Rocket” (Walk The Nile, 2010) langs, maar je verliest je nogal in de set en ik ken niet alles even goed van de heren. Het zal ongetwijfeld ook deels geïmproviseerd zijn, maar toch zie je ze ook aan de thema’s houden en op een enkel moment een notenschemaatje er bij houden. Nummers duren soms echt 20 minuten of zo en toch verveelt het geen seconde. De band neemt de tijd om op te bouwen en rustpunten in de set te verwerken, maar er zijn genoeg opzwepende hoogtepunten in de hoogste versnelling waarin Lofthus extreem excelleert op zijn drumstel. Hoeveel armen heeft die gast? Maar twee? Dit kan helemaal niet. Wat een klasbak. Maar eigenlijk spelen alle drie de heren waanzinnig goed. Merleyn krijgt een potje briljante live-muziek om de oren van drie hooggeschoolde muzikanten in topvorm. Op de plaat klinkt het nog  wel eens moeilijk gepiel, maar twijfels waren er uiteindelijk dus niet bij de enerverende live-ervaring. Dit was een uur en drie kwartier aan geweldige groovy en jazzy jams of psych/prog om al je vingers meerdere malen bij af te likken. En wat me achteraf vooral bij zal blijven is mijn conclusie dat ik eigenlijk nog nooit zo’n fantastische ritmesectie live heb zien en horen spelen. Misschien wel de beste ooit.