Gezien: Anneke van Giersbergen, Agnietenhof, Tiel

Anneke van Giersbergen is natuurlijk een prachtige zangeres in allerlei opzichten en misschien ook wel gewoon de beste zangeres van Nederland die we hebben. Haar 25-jarige geschiedenis in de professionele muziekwereld beperkt zich niet tot eigen land. In deze theatertour neemt Giersbergen ons mee in een letterlijke vogelvlucht langs haar carrière. De voorstelling heet dan ook “Inchecken”. Stoelriemen vast dus en vliegen maar, door een een akoestische set van nummers uit haar hele oeuvre, inclusief tussenstops langs allerlei samenwerkingsverbanden. En yoga-oefeningen tussendoor op de stoel om wat stijve spieren te voorkomen.
We zitten in de kleine zaal van schouwburg en filmtheater Agnietenhof in Tiel, dat aardig goed gevuld is. Zo’n akoestisch optreden past daar uitstekend, het geluid is prima en het publiek is respectvol stil. Even een fotootje nemen mag dan wel als onderdeel van het inchecken (op Facebook bijvoorbeeld), al is het daarna misschien handig om je telefoon even op ‘flight mode’ te zetten (haha). Op het podium ontdekken we voor aanvang (spoiler alert, als je nog gaat moet je sowieso niet verder lezen) op de achtergrond een wereldkaart in het donker, een wereldbol (die Van Giersbergen aanknipt als ze opkomt), reiskoffers, en twee vliegtuigstoelen waarop vriend en muzikaal kompaan Ferry Duijsens akoestisch gitaar speelt tijdens het optreden. Duijsens herken ik toch van VUUR, maar achteraf moet ik hem in een verder verleden ook een aantal keer hebben gezien bij Dreadlock Pussy. Verder speelt of speelde hij ook in Viberider, Kill Ferelli en de band van Anneke van Giersbergen zelf, en bij andere projecten met Van Giersbergen zoals The Sirens en The Gentle Storm. Een stukje kruisbestuiving op muzikaal vlak dus. Vanavond komen er dus überhaupt veel nummers voorbij van samenwerkingsverbanden tussen Van Giersbergen en andere muzikanten.

Dat begint al direct met “Stuck in Time”, een bijdrage aan het muzikale project en band Lorrainville. Ik ken niet veel nummers vanavond, maar dat komt misschien ook wel omdat ik haar solo-carrière niet altijd even goed heb gevolgd. Ja, ik ben ook zo’n heikneuter die vooral onder de indruk was van haar (vooral eerste) periode in The Gathering, al zag ik haar toch ook wel solo en recent nog een paar keer met VUUR op festivals. En met Devin Townsend, ooit de frontman van Strapping Young Lad (nog steeds een van de beste metalbands ooit in mijn beleving). Van Giersbergen heeft een goede band met Townsend, want ze mocht al veel nummers voor hem inzingen. Hoewel ze natuurlijk niet elke keer met Townsend kan gaan toeren, zag ik haar gelukkig wel twee keer optreden met hem en dat vond ik toen erg bijzonder. De zang van Giersbergen op hardere muziek blijft toch iets speciaals, al moet ik ook bekennen dat ik dat met VUUR wat minder heb. Daar mis ik het heilig vuur dan een beetje, maar laat ik voorzichtig zijn met negatieve meningen (haha, grapje, zie verderop). “Ih-Ah!” komt van Addicted (2009) van Devin Townsend Project. Het valt me op dat ze het dan niet over die samenwerking heeft, maar je moet misschien ook niet te veel praten. “Everware” is een cover van Anathema en dat is ook niet zo vreemd, Van Giersbergen werkte intensief samen met Daniel Cavanagh en die versie met haar staat ook op de plaat van Anathema (Falling Deeper, 2011).

Onvermijdelijk komt The Gathering dan voorbij in deze vogelvlucht. “You Learn About It” van The Gathering’s album Souvenirs uit 2003 werd ’s avonds geschreven na een ruzie met de platenmaatschappij, zo introduceert ze het nummer vanavond. Ze kregen in de band zelfs ruzie over die ruzie. Verderop in de set vertelt ze dat de groep verliet in 2007 om verder solo te gaan, en dat was toch ook pijnlijk voor de band. Het mooie “Home Again” van In Your Room uit 2009 gaat over de breuk met de band, die toch ook veel voor haar carrière heeft betekent.

Van Giersbergen ging dus solo verder, in eerste instantie als Agua de Annique. Een slechte recensie zit haar nog steeds dwars uit die tijd, ze kan nog letterlijk de woorden herinneren. ‘Agua de Annique is een richtingloze egotrip van een overschatte frontvrouw.‘ En: ‘Je kunt je onmogelijk voorstellen dat dit avontuur een lang leven beschoren is.‘ (ref). Tja, Erna Lammers (althans deze naam staat boven dat artikel) heeft dat toch niet helemaal goed ingeschat. Van Giersbergen treedt nog steeds met succes op en met een theatertour van iets van 44 voorstellingen kun je ook onmogelijk beweren dat ze geen fatsoenlijke muzikale (solo)carrière heeft (en heeft gehad). Maar goed, zo sta je wel eens voor 500 man in Parijs en een dag later in België voor 15 man, waarvan ook nog eens een hoop bekenden en familie (en dat is ‘awkward‘). Zo is het muzikale leven blijkbaar ook wel eens, concludeer ik maar even. Och, van recensies moet je je sowieso niks van aantrekken vind ik, het is maar een persoonlijk mening. Die mensen kunnen zelf meestal niks. Aan het eind van de reguliere set komt van The Gathering dan nog een hele mooie akoestische uitvoering van “Leaves” voorbij van Mandylion uit 1995, commercieel gezien het grootste succes van die band, al hebben ze veel meer mooie en goede muziek gemaakt. Zo had ik nog best “Travel” willen horen (van How to Measure a Planet uit 1999), maar die kun je misschien ook maar beter horen met een volledige band. Het is haar favoriete nummer van The Gathering, maar het is al uitgevoerd vorig jaar met het Residentie Orkest uit Den Haag, ook als viering van haar vijfentwintig jarige carrière trouwens. Nummers van die optredens (voornamelijk andere dan die van vanavond) zijn op plaat verschenen als Symphonized en dat moet ik nog maar eens opsnorren. Waar Mandylion nog wel eens wordt gezien als een pioniersplaat in de gotische metal is The Gathering uiteindelijk ook wel weer andere richtingen op gegaan. Van Within Temptation, nog steeds wel een gotische (of symfonische) metalband, zong Van Giersbergen ooit (samen met Sharon van Adel) “Somewhere”, vanavond dus solo uitgevoerd.

Van Giersbergen is dus van vele markten thuis en ik moet bekennen dat ik niet eens (meer) wist dat ze ook wel eens in het Nederlands zong, zoals “Porselein” met BLØF, “Ik ga Slapen” (origineel gemaakt met Martijn Bosman, van het album De beer die geen beer was, zie ook dit 3voor12-artikel), en “Zo Lief” uit 2008, dat ze ze schreef voor haar zoon Finn, die vaak mee gaat op tournee en ook kaarten tekent die je voor 2 euro kan kopen vanavond (voor zijn spaarpot dacht ik). Misschien komt er ooit nog wel eens een Nederlandstalig album trouwens (zie hier).

De vlucht van vanavond brengt ons nog langs meer muzikale herinneringen. “Solveig’s Song”, muziek bij het toneelstuk Peer Gynt en geschreven door Edvard Grieg, staat op Verloren Verleden uit 2016, gemaakt door Van Giersbergen in samenwerking met de IJslandse indie-folkgroep Árstíðir. Een verloren moment voor mij, want ik kende het album niet, ze speelden het blijkbaar ook in het theater in 2016. Zo hoor je nog eens wat. Het is een van haar favoriete nummers volgens hier. Het hoogtepunt van de avond volgt dan met “To Catch a Thief”, een andere bijzondere samenwerking, dit keer met John Wetton (speelde in o.a. Asia, King Crimson, Roxy Music, Uriah Heep). Ze had hem nog nooit ontmoet, de samenwerking ging online. En elke keer als ze in elkaars land waren lukte het niet om eens samen thee te drinken omdat de ander op tournee was. Het is er ook nooit van gekomen. Wetton overleed op 31 januari 2017. Ze was verbaasd toen ze een uitnodiging kreeg voor zijn begrafenis, maar ze is er geweest. Het doet haar nog steeds veel, zo lijkt het vanavond. Ze moet dan ook echt even bijkomen na het bloedmooie nummer, waarin ze ook bijzonder mooi de hoge noten haalt. Spatzuiver en indrukwekkend. ‘Wat een grote thermoskan heb ik toch hè‘, grapt ze daarna maar even. Ze blijft toch ook altijd innemend en sympathiek, soms een tikkie ondeugend. ‘Kom maar even op het podium voor een knuffel‘, zegt ze tegen iemand uit het publiek die roept dat ze haar zo goed vindt. Dat is ze ook wel natuurlijk.

Ondanks dat we in het theater zijn komt er een toegift in deze (zoals ze het zelf ook noemt) voorstelling. Van haar metalband VUUR wordt “Your Glorious Light Will Shine – Helsinki” gespeeld. Lekker headbangen, maar dan op akoestische gitaar dus. Slaapmutsje “Asleep” is het liedje voor het slapen gaan en daarmee ook de laatste van deze reis. Het was een mooie vogelvlucht van de carrière van een prachtige en veelzijdige zangeres, die dus ook solo carrière heeft gemaakt. Zoiets mag je best koesteren op deze (akoestische) manier.