Gezien: Zeitgeist, Doornroosje, Nijmegen

Zeitgeist is een nieuw indoorfestivalletje in Doornroosje. Voor alle corona-toestanden hadden we in december twee jaar Upon the My-O-My op dezelfde locatie, een iets groter indoor festival ‘voor muzikale avonturiers’. Dat festival was er gekomen in 2018 in verband met het vijftigjarig bestaan van het podium en keert blijkbaar niet terug. Zeitgeist verwijst natuurlijk naar de tijdgeest en zoekt nadrukkelijker naar het presenteren van hippe indierock-bands. Ontdek ‘de tofste acts van dit moment’, aldus de beschrijving. ‘Interessante gitaarmuziek’ van nu dus, met ‘een fijne selectie uit genres als postpunk, wave en garagerock: de heetste acts van vandaag en je favorieten van morgen’. Nu kwamen die toch altijd al wel naar Doornroosje, maar nu dus samengepakt op een interessante zaterdagavond. De Early Bird-tickets zaten al snel in de zak met een top-act als Squid, waar later ook nog maar even het fijne Black Country, New Road aan werd toegevoegd. Twee flinke publiekstrekkers. In de grote zaal staat verder nog Tramhaus deze avond en in de kleine zaal kon je acts vinden als Eerie Wanda, O., Heartworms en Iguana Death Cult, die op het laatste moment Unschooling zou vervangen vanwege gevalletjes covid in de band. Doornroosje barst daarmee uit zijn voegen van talent en de hoeveelheid publiek.

Ik heb het hier echt nog niet zo druk gezien denk ik, zelfs niet bij uitverkochte optredens. De grote zaal staat beneden tot aan de zijkanten volgepropt met bezoekers en dat is mij net even een tikkeltje te veel van het goede, dat mag iets minder. Ik moet wel vaker even wennen ook aan sardineblikjes vol mensen en ik heb ook nog eens flink last van een after dinner-dip (heerlijk gegeten, dat wel) en ben ook niet helemaal in topconditie. Ik stoor me nogal aan het feit dat ik echt vastgeplakt sta op mijn plek en geen kant op kan. Zo kom ik er ook niet lekker in. Dat gaat allemaal wat ten koste van Tramhaus, dat in essentie een heel leuk bandje is uit Rotterdam (‘Make It Happen!’) en we hebben ze dit jaar al eens prettig zien optreden in die krappe bouwkeet van een X-Ray op Lowlands. Tramhaus stond overigens eerder dit jaar al in Nijmegen op het Valkhof Festival, net zoals Black Country, New Road in 2019. Eerie Wanda en Iguana Death Cult stonden daar ook eerder trouwens. Tramhaus verdient die aandacht wel als een van de betere Nederlandse nieuwkomers in deze ‘zeitgeist’, met hun aanstekelijke pop- en post-punk. Denk een beetje Herman Brood meets Squid, al zijn ze eerder geïnspireerd door bands als Viagra Boys en Pissed Jeans, las ik ergens. Het optreden voelt wat loom aan, alsof het tempo net iets te laag ligt vandaag. Ook het geluid klinkt in het begin niet vol in je smoel. Uiteindelijk zijn het de energiekere nummers met die energieke frontman waardoor de zaal lekker wordt opgehitst en dat levert de eerste uitgelaten danspartijtjes op. Wel gek dat “Make It Happen” zelf wat flauw overkomt vanavond, thuis kan ik het altijd zo enthousiast meezingen. Maar goed, ik was ook even niet zo in mijn hum. Kunnen zij niks aan doen.

Ik vermijd de drukte de rest van de avond en met wat extra bier in mijn mik zorgt dat voor een veel betere gemoedstoestand. Even rustig aan de zijkant van de kleine zaal, waar we tot mijn verbazing toch nog redelijk makkelijk in kunnen komen voor het duo O. (met punt). De Engelse band werd opgericht midden in de pandemie en volgens de beschrijving waren ze al eerder support voor black midi, dat hier eigenlijk ook met gemak had kunnen staat. Die waren dit najaar wel op tournee en te zien in andere zalen in Nederland, maar op deze dag zitten ze in Japan geloof ik, dus dat zou ook niet kunnen. Volgend jaar dan maar? Enfin. O. bestaat uit Joe Henwood (bariton saxofoon) en Tash Keary (drums). Volgens de beschrijving ‘lijkt het soms op een mash up van jazz, rock, noise en is alles geïnspireerd op korte fragmenten van hun favoriete muziek’. Klopt wel. De sax gaat lekker door de mangel van effecten en loops en dat vormt met de puntige en prettig ritmische drums een stevig en fijn opzwepend geluid, alsof de sax inderdaad de vetste riffs loopt te maken hier. Erg leuk bandje dit.

We gaan toch op tijd richting de grote zaal om een lekker (rustig) plekje op het balkon te zoeken voor Black Country, New Road, inmiddels toch ook een grote naam in de hoek van de alternatieve muziekliefhebbers. In 2019 traden ze voor het eerst op in Europa en dat was dus op het kleine podium op het Valkhof Festival. Charlie Wayne, die vanavond overigens op een paar momenten lekker uit zijn plaat gaat op drums, noemt dat feitje nog even en dat ze het leuk vinden om weer terug te zijn hier in Nijmegen. Zo is dat. Daarna is er veel gebeurd, naast de pandemie bedoel ik. Destijds hadden ze nog niet veel materiaal uit, maar inmiddels heeft de Engelse band twee volwaardige albums uitgebracht. Een paar dagen voor het uitbrengen van hun tweede album Ants from Up There (begin dit jaar) maakte zanger/gitarist Isaac Wood bekend de band te verlaten vanwege mentale problemen. De overige bandleden waren hier al langer van op de hoogte en waren al bezig met nieuw materiaal zonder Wood. Vandaag in Doornroosje horen we dit nieuwe materiaal, dat nog niet officieel is uitgebracht en alleen te vinden is op wat YouTube-filmpjes van liveoptredens. Ze doen dit uit respect voor Wood, die altijd mag terugkomen bij de band als hij er aan toe is. Een gewaagde keuze om materiaal te spelen dat niet bekend zal zijn bij het grote publiek, maar wel een dappere. Het scheelt ook wel als je dit van tevoren weet, maar het materiaal wat ze nu live spelen is ook prima, bij vlagen domweg prachtig. Ja, ik mis ook wel die progressieve gekte van de eerste plaat, toen ze wat scherper en opwindender wisten te schakelen tussen diverse tempo’s en stijlen, maar dat was op de tweede plaat ook al veel minder. Meer ingehouden pracht en daarbij wordt er ook uitstekend gezongen. Door bassiste Tyler Hyde bijvoorbeeld, dochter van Karl Hyde van Underworld, dat blijf ik toch grappig vinden. Ook May Kershaw klinkt erg goed en heeft er zichtbaar veel plezier in en krijgt de zaal ook mooi stil. Grappig dat ze naast toetsen ook op accordeon speelt vanavond. Lewis Evans heeft ook een grotere rol gekregen met zijn zang, naast zijn fijne werk op sax en dwarsfluit. Ik moet wel glimlachen als Evans er ergens “I did it my way” ingooit, hij klinkt hier inderdaad een beetje als de nachtclub-crooner. Goed gedaan hoor. Het doet me ook denken aan Geordie Greep, die met black midi ook van dat soort nummers zingt, vind ik. Misschien beïnvloeden die bands elkaar wel, ze spelen ook regelmatig shows samen. Maar goed, het gemis van Isaac Wood wordt dus goed opgevangen, ook al kun je dan misschien zijn kenmerkende zang missen. De anderen zingen gewoon erg goed. Luke Mark weet zijn gitaarpartijen ook goed te brengen. Zo onopvallend als hij daar staat aan de zijkant, zo belangrijk is hij wel voor het totaalgeluid, zeker zonder extra gitaarspel van Wood. Andere afwezige is overigens Georgia Ellery op viool, die er op het Valkhof wel bij was natuurlijk, maar die heeft meer noten op haar zang in Jockstrap, waarin ze met producer Taylor Skye hele aardige elektronische (art-)pop maakt. Ellery is met het debuutalbum I Love You Jennifer B op tour en wordt vervangen vanavond door Nina Lim. Ik vind het wel knap dat de band, ondanks de gewijzigde samenstelling en met ander materiaal, verder lijkt te zijn gegroeid in volwassenheid. Hier staat een band met meer ervaring en oogt zelfverzekerder. Leuk om te zien dat ze daar ook zelf van genieten en het publiek heeft er gelukkig aandacht voor. Het lange applaus is niet meer dan terecht. In deze tijdgeest sowieso een van de betere bands om te boeken.

Dat geldt zeker ook voor Squid, dat met Bright Green FIeld het beste album maakte vorig jaar (in mijn oren dan). Denk bij squid aan The Fall of Talking Heads, maar ze gooien eigenlijk meer door elkaar, met ook flarden psych, krautpop, elektronica en jazz. Live op Down The Rabbit Hole dit jaar beukte dat er goed op los, maar we stonden ook midden in de moshpit of strak vooraan tegen het hek daar. Gekkigheid. Nu is het ook mooi de band eens wat verder van achteren te zien, vanaf het balkon, waar we mooi zicht hebben op de springende menigte beneden in de zaal. Ook grappig als (net zoals laatst bij black midi) een circlepit wordt gevormd, maar er dan helemaal geen stevige uitspatting van de band komt. Sta je daar te wachten met je goeie gedrag. Ja, het is niet altijd instant voer voor jongeren met knaldrang, het is geen Nirvana. Squid houdt het zelfs opvallend rustig vandaag en rekt sommige nummers lang uit, waardoor het geduld op de proef wordt gesteld. Grotendeels vind ik dat juist prima, het hoeft niet altijd voorspelbaar te ontploffen of op standje beukende post-punk, Squid heeft veel meer finesse en betrekt er ook een fijne dosis elektronica/synths/trompet en sfeer in. Rustig opbouwen, laagjes aan elkaar vlechten. Dat werk. Ook Bright Green Field heeft die afwisseling. De dikke elektronische effecten op “Boy Racers” bijvoorbeeld, dat ook vandaag langskomt, waarna meer instant verzadiging volgt met het dik dansbare “Paddling”. Squid neem zijn tijd, ook in de (vier) nieuwe nummers die voorbij komen. Squid blijft lekker eigenzinnig, rekt en treitert en intrigeert, ondanks dat het een enkele keer net iets te langdradig neigt te worden. Uiteindelijk volgt die verlossing wel, met ook een prima “Narrator” tegen het einde. Volgens mij mis ik dan geliefde nummers “Pamphlets” en “2010” als ik de setlist achteraf eens bekijk, maar de Squid verzadigde meer dan genoeg. Wat een bazenband.

Iguana Death Cult komt net als Tramhaus uit Rotterdam en hebben we een tijdje al niet meer live gezien. Het begon voor ons ooit in de kleine zaal tijdens een hele fijne nachtelijke afterparty op Eindhoven Pysch Lab in 2016, waarna we ze nog tegenkwamen op het Valkhof Festival 2017 en Lowlands 2017, maar daarna moet ik ze toch aardig uit het oog zijn verloren, om welke reden dan ook. De band zit dus ergens in de hoek van garage, punk, indie of whatever, ik heb ze ooit wel eens in de hoek gezet van bands als Ty Segall en Thee Oh Sees of Meatbodies. Ik weet het oprecht niet meer allemaal. Ik herken ze ook niet echt meer van gezicht. Wat geeft het, voor een leuke afterparty vandaag kun je prima dansen met de band, gelukkig is er nog plek in de kleine zaal. Ik vind het wel lekker toegankelijk en catchy, niet zo wild als in mijn (niet zo actieve) herinnering. Meer rock ’n roll dan de scheurende punk of snoeiharde garage, maar wel dansbaar en swingend. Lekker ook dat laagje synths, bedenk ik me nog. Als vervanging van Unschooling zeker geslaagd als afsluiter.

Zeitgeist is een succes dus, alle kaarten dubbeldik verkocht en daarmee dus wel een tikkie te druk, maar de bands waren op dreef allemaal en daarmee een goede keuze in deze ‘zeitgeist’. Het is de eerste editie, las ik ergens, dus volgend jaar komt er vast een vervolg. Edit: inderdaad op 2 december 2023. Dan graag bands als – pak ‘m beet – shame, Yard Act, Moreish Idols, KEG, The Lounge Society of The Cool Greenhouse. En black midi natuurlijk als hoofdact. Of Fontaines D.C. Of allemaal natuurlijk. Bedankt alvast.