“Voor mij is het enige wat het allemaal echt gemeen heeft… En ik heb het over het hele spectrum van progressieve rock: van Pink Floyd tot Frank Zappa, Rush, Mogwai en Radiohead. Het enige wat het eigenlijk gemeen heeft, is de wil om af te wijken van de standaard popmuziek. Het is een soort idee dat je de luisteraar mee kunt nemen op een reis en hem kunt verrassen, en heel vaak betekent dat dat je iets over een langere periode doet. Niet altijd, maar veel bands neigden duidelijk naar nummers van 10, 15, 20 minuten. En dat is duidelijk wat deze plaat is. En dat is, denk ik, een van de kenmerken, zo niet hét kenmerk, van wat ik als progressieve rock beschouw.”
Was getekend: Steven Wilson, in dit interview. Interessant hoe deze progrockgigant anno nu er over denkt, maar uiteindelijk gaat het er mij natuurlijk om wat de muziek met mij doet. En alles wat ik opschrijf heeft een persoonlijke inslag natuurlijk, wat meneer Wilson daar dan ook weer van zou vinden. Progrock hoeft helemaal niet te draaien om lange nummers denk ik bijvoorbeeld, en is het niet makkelijk om allerlei stukken maar gewoon aan elkaar te plakken? Maar goed. Er zit een gedachte achter, zoals elke rock-opera natuurlijk. Ik ben normaal wel fan van lange nummers, dus je hoort me niet klagen. Wilson smeert het op The Overview uit over twee – eh – concepten: “Objects Outlive Us” en “The Overview”. En die kun je verder opknippen in respectievelijk zes en vier stukken. Dan kom je nog maar aan bijna 42 minuten, dus zo episch lang is het ook allemaal weer niet. Over de bedoeling van het album schrijft Wilson: “Het is een 42 minuten durende reis gebaseerd op het gerapporteerde ‘overzichtseffect’, waarbij astronauten die de aarde vanuit de ruimte zien een transformerende cognitieve verschuiving ondergaan.”, lees verder hier. “Ik neem de luisteraar mee op een Kubrickiaanse reis door de duisternis van de ruimte, waarbij ik de mensheid zie voor wie ze werkelijk is: nietig, onbeduidend, in het niet vallend bij kosmische afstanden van miljarden jaren.” (ref). Ja joh, prima. Nou goed, het is een ruimtelijk plaatje inderdaad met fijne likjes space en zwevende synths, ingebed in de softe progrock die we van Wilson kennen, goed uitgewerkt natuurlijk en spathelder geproduceerd, dus dat is weer een feest voor het oor. Bezetting is, naast Wilson zelf op veel instrumenten, Adam Holzman op keys, Randy McStine op gitaar en Craig Blundell op drums. Ook Theo Travis zou ergens een partij sax en fluit hebben ingespeeld (lees ik bij Written in Music) en Rotem Wilson heeft een stukje spoken word op het titelnummer. Ik moet zeggen dat het drum- en baswerk niet zo heel bijzonder is verder, Nick Beggs doet ook niet mee geloof ik (gaat wel mee op tour, en zijn dochter zingt mee) en zonder Gavin Harrison (Porcupine Tree, King Crimson, The Pineapple Thief) is het drumwerk sowieso altijd minder natuurlijk. Een paar aardige, maar simpele gitaarsolo’s, dat wel, maar de kracht zit ‘m hier dus meer in de goed uitgedachte composities en aangebrachte sfeer en de typische en herkenbare akkoordenschema’s (of dat denk ik te herkennen). Grappig ook hoe “The Overview” ergens een beetje klinkt als The Beatles, maar misschien ben ik gek. Veel goed werk op keys/synths vind ik ook, die wolk (space-achtige) elektronica is verslavend. Veel vuurwerk hoeven we echter niet te verwachten, Wilson is weer behoudend bezig geweest, met veel softe tonen, weeïge zang, loom tempo en lang uitgerekte sfeerstukken met een hoop melancholie. Ja, ook dat is Wilson natuurlijk, maar het is wat jammer. De balans had beter kunnen zijn, met meer spannend en funky progwerk zoals op “Objects Outlive Us: Cosmic Sons of Toil”. Maar goed, dat stukje duurt maar drie minuten. Dat had nu juist tien keer langer mogen duren. Zo is dat ruigere stukje op “Objects Outlive Us: Meanwhile” ook veels te kort. Maar ja, dat is allemaal maar een mening.