Gezien: Upon the My-O-My 2019, Doornroosje, Nijmegen

De indoor festivalletjes van Doornroosje de laatste jaren kun je ondertussen toch echt wel succesvol noemen. Een verzameling prima bands op een dag in twee of drie zalen, waarbij de kleinere acts niet zelden net zo leuk zijn als de wat bekendere namen. Veelbelovend talent krijgt in elk geval ruim baan om zich in de kijker te spelen en daar is dan ook aandacht voor van een ruimdenkend publiek. Naast Soulcrusher (een soort Roadburn) en Sonic Whip (een soort Nijmegen desertfest) in Doornroosje is Upon the My-O-My misschien wel een soort Le Guess Who? of het eigen Valkhof Festival waar van alles wat speelt. Een muzikale ontdekkingsreis noemt Doornroosje het. Uit allerlei windstreken worden uiteenlopende acts bij elkaar gezet in een een dagje uitdagende en spannende muziek. Ook wel eens verfrissend voor mezelf om weer eens een hoop fijne acts achter elkaar te zien waarbij de gitaar nu eens niet per definitie in het middelpunt van de belangstelling staat. Neem nu jazzrock, krautrock, postpunk, psychrock/pop/folk, techno-noise, neo-klassiek, avant-garde, noise-pop, Japanse hiphop, Soviet disco. Alles kan vandaag. Met Upon the My-O-My wordt inderdaad een gevarieerde en voedzame schotel voorgezet waar je likkebaardend van kunt smullen. Het festival, genoemd naar een nummer van Captain Beefheart ontstond in 2018 in het kader van het 50-jarig bestaan van Doornroosje en dit jaar krijgt het dus een vervolg. Misschien is daarmee wel een mooie traditie geboren. Ik hoop het althans.

Doornroosje haalt daarmee ook wel het maximale uit hun pand, zoals andere podia dat ook wel doen, neem ook TivoliVredenburg die in hun ‘warenhuis’ van popzalen ook van alles weet te organiseren. Bijzonder handig ook zo’n indoorfestival, dan heb je geen last van invloeden van het weer. Zoiets kan dus prima in december. Dan is het nog wel altijd afwachten of een avontuurlijk programma met weinig grote namen en veel avontuur wel genoeg publiek trekt. Uiteindelijk valt me dat reuze mee. Even lijkt het nog wel erg rustig bij aanvang van pianist Faraj Suleiman in de grote zaal, maar uiteindelijk loopt het lekker vol gedurende de dag. Van mij hoeft het ook niet drukker, zo is het café bij Deliluh (terecht) hutjemutje vol, dus dat hoeft voor mij niet nog voller. Dat het niet is uitverkocht merk je aan de grote zaal, waar de bar achterin gesloten is, net zoals het balkon. Het is wel gezellig vol met (met name) liefhebbers, althans zo voelt het. De sfeer raakt gedurende de avond meer uitgelaten ook, misschien door de drank, maar ook de opbouw in bands is slim gekozen, met een rustige start en bands als Fat White Family, Deliluh en Scalping als (soms) stevige duiten in het zakje. En daarna nog even doordansen met Altin Gün en Dollkraut Band. Prima variatie en indeling, en stuk voor stuk prima bands die goed worden ontvangen door het publiek. Laat dat ook maar over aan Robert Meijerink (ik heb zijn poster bijna boven mijn bed hangen) en consorten die dit soort ‘eigenzinnige pareltjes’ (zoals ze het zelf in de beschrijving noemen) elke keer weer weten te vinden. Meijerink is initiatiefnemer van dit festival, in the Daily Indie staat nog een mooi interview met hem. De gedachte achter Upon the My-O-My: “Het staat in dienst van het ontdekken en het is bedoeld om een kruisbestuiving te creëren tussen verschillende muziekculturen”, aldus Meijerink in dat interview. Dat werkt dus in de praktijk uitstekend, zeg ik als onafhankelijk en soms ook kritische veelvraat.

Begin de dag met een pianomuziekje. De grote (rode) zaal is vandaag omgedoopt tot Sugar Bowl waar de in Parijs gevestigde Palestijnse pianist Faraj Suleiman het festival mag aftrappen met ritmische neoklassiek piano. Het publiek is nog even respectvol stil en dat zorgt voor een serene stemming zo tussen de nummers door. Suleiman blijkt een sympathieke man, vingervlug met zijn rechterhand, zijn vingers hameren in een rap tempo op de toetsen, terwijl de nuance door zijn linkerhand wordt aangebracht. Ritmes uit het Midden-Oosten, zo lezen we in het programma, met ‘toonladders die zo uit een woestijn lijken te zijn gewaaid‘ aldus een beschrijving bij een eerder optreden op Into The Great Wide Open. Ik ben geen kenner, maar hoor vooral een virtuoos stukje klassiek piano met wat neoklassieke, minimale ritmes als tegenhanger. De toon is in elk geval gezet, het enthousiaste applaus na afloop voelt direct als een saamhorig begin van een muzikaal leuk en uitdagende excursie, waar we ons met z’n allen aan overgeven.

Een stapje meer de volle diepte in met het uit Taiwan afkomstige Go Go Machine Orchestra in de kleine paarse zaal, die vandaag New Electric Ride wordt genoemd, ook al een nummer van Captain Beefheart. Go Go Machine Orchestra bestaat sinds 2017 en komt voor het eerst naar Europa. De band vraagt wat geduld van de luisteraar, met een langzame opbouw, minimale ritmes en sfeer-ontluikende passages. De percussie met xylofoon of drums en ritmes op de piano/synthesizer vormen vaak een inleiding waar lagen elektronica overheen worden gelegd. Soms nauwelijks te horen, soms juist dik besmeurd. Bijzonder combi, dit. De gitarist in het midden komt er af en toe fijn door als een laag licht shreddende post-rock, neem bijvoorbeeld het juweeltje “時間迴旋”. Kritisch puntje is dat de ritmes in het begin soms niet helemaal lekker gelijk lopen, maar da’s misschien wat spijkers zoeken in Taiwanees water. Als je in de juiste gemoedstoestand bent en met een beetje geduld is dit echt een hele fijne band, dat me vooral in een fijn soort mellow post-rock sfeertje weet te brengen.

Zonder dat ik het door heb beginnen we al aan de derde instrumentale groep van de dag, maar in mijn beleving is dat voor muzikale fijnproevers sowieso minder een probleem. Een zangstem is gewoon een instrument dat je niet hoeft te gebruiken. In de grote zaal is De Lorians begonnen, dat klinkt niet als een Japanse band, maar is het wel. Een jazz-rockband inderdaad, die het progressief pielen op de gitaar tot kunst heeft verheven. Naast Zappa worden dan ook Mothers of Invention, Soft Machine, Gong, The Wilde Flowers en Caravan genoemd als referenties. Saxofonist Takefumi Ishida, leider van de bende, gebruikt een pikachu-pop als een soort effectpedaaltje voor zijn sax op zijn tafeltje. Grappig gezicht. Op de plaat klinkt de productie nog wat iel, maar zo live kletst het er een stuk dikker en voller tegenaan natuurlijk. Uiteindelijk gaan ze wel een beetje ver in de ingewikkelde patronen en fratsen, daarmee is er een gevaar van iets te neurotisch jazz-gepiel (in mijn beleving dan), maar uiteindelijk wel prima uitgevoerd allemaal door deze, nog jonge, band.

Er wordt vandaag niet uitgebreid gepraat met het publiek, maar de zanger van het Poolse Trupa Trupa heeft er vandaag wel lol in. Het viertal (zag ik op foto’s) treedt vandaag op als drietal blijkbaar, met alleen drums, basgitaar en gewoon gitaar. Da’s even een uitzondering vandaag denk ik nog, zo terug naar de essentie. De band speelde zich in de belangstelling op het vermaarde SXSW-festival en speelt een mix van post-hardcore, new wave, shoegaze en psychedelica, volgens de hokjesdenkers. Voor liefhebbers van Syd Barrett, Wire, Clinic, The Black Angels of Sonic Youth (aldus hier en hier). Een tikkeltje eigenzinnig en eigenwijs, soms wat rafelig en rauw. Een tikkeltje onnavolgbaar ook. De zaal houden ze ook moeilijk vast, maar het is ook al etenstijd. Aardige band, lekker enthousiast, maar niet alles is helemaal raak in mijn beleving.

Vlak voor aanvang lijkt het nog rustig bij L’Épée, maar uiteindelijk stroomt de zaal behoorlijk vol voor deze grote groep, die toch voornamelijk draait rond zangeres (en voorheen bekende actrice) Emmanuelle Seigner (vrouw van Roman Polański ook), leden van The Limiñanas, en Anton Newcombe, die we ook kennen van The Brian Jonestown Massacre en die we ook wel eens op het Valkhof Festival zagen spelen (in 2015) met Tess Parks. Hier nog een aardig stukje achtergrond in een interview door de Volkskrant. Newcombe is weer een beetje in zichzelf gekeerd bezig met zijn gitaar, maar gelukkig hebben de andere bandleden wel de nodige uitstraling, zoals de wat meer expressieve gitarist op links met daarnaast de guitig lachende drumster (Lionel en Marie Limiñana van The Limiñanas, als ik het goed heb). De muziek lijkt weggelopen uit oude Franse films, denk psychedelische sixties pop/garage rock, gezongen in het Frans of Engels. Sensueel met de Franse tongval. Met een uitgelicht zwaard in het midden en lantaarns op de achtergrond als extra sfeermakers. De grote groep, met ook extra gitaristen en accordeon-achtige synthesizer op de achtergrond, maakt er een logisch en organisch geheel van, waarop het makkelijk wegzweven is. Met een paar aanstekelijke nummers kan het debuutalbum Diabolique van L’Épée nog wel eens hoge ogen gaan gooien dit jaar in sommige lijstjes, voor mij is het op een gegeven moment beetje meer van hetzelfde, maar wel weer een hele aardige en interessante toevoeging aan het programma.

Het café heet vandaag de Magic Be, waar magische dingen gebeuren misschien. De Canadese band Deliluh wordt toch gezien als een grote belofte op het gebied post-punk. Met een twist, weliswaar. Je zou zomaar een lik kraut en drones kunnen tegenkomen. Of noise. Of een rustig nummer. Ze stonden al eerder dit jaar in Doornroosje als voorprogramma van Kikagaku Moyo en toen maakten ze al de nodige indruk, maar nu ik het werk ook een klein beetje ken, smaakt het vandaag extra lekker, in een wat duister verlicht hol. Met name de Oath of Intent EP (waar ze het e.e.a. van spelen) ken ik, maar ze hebben ook een volledig album uit dit jaar: Beneath the Floors. Net zoals eerder dit jaar beginnen en eindigen ze de set met een mooi stukje donkere sfeer met saxofoon (“Oath of Intent”). Absoluut uitschieter is het opwindende en lange “Salford” dat alle kanten op swingt en (gitaar)scheurt op een strak ritme van drums en basgitaar. Een van de betere nummers die ik live heb gezien dit jaar, denk ik. Zanger/gitarist Kyle Knapp, hier nog een interview met hem, is toch wel een mooi figuur, nu nog wat actiever dan vorige keer toen ie met lange overjas stond te spelen. Nu geen jasje, maar gáán. Toch ook mooi hoe ze dus ook gas durven terug te nemen en hier en daar ook een enkele noot elektronica durven toe te voegen. Affijn. De band maakt de belofte hier driedubbel en dwars waar, een hoogtepunten van de dag in een – terecht – propvol café. Of eh. Magic Be dus. Band to watch, zonder meer.

Dat is Fat White Family ook wel, al kon ik het af en toe wat moeilijk plaatsen, daarvoor maken ze ook behoorlijk gevarieerd materiaal, waardoor niet altijd alles nog goed binnen wilde komen van de plaat (de nieuwe heet Serfs Up!), maar zo’n nummer als “Feet” vond ik dan wel van een gelikte schoonheid dit jaar. Met een mannetje of zeven zijn ze, deze band uit Londen. En ze komen aardig gepokt en gemazeld over vanavond in een lekker vol en bij vlagen heet stomend Doornroosje, waarbij de frontman de boel soms goed opjut tot een springende massa en zelf uiteraard (met ontbloot bovenlijf) het publiek induikt. Post-punk, garage, rock ’n roll, glam en minimale psychedelica, volgens de beschrijving. De geest van The Fall maar ook The Birthday Party en The Stooges. Een band ook met een verleden in drugsgebruik, maar hoewel de band in het begin nog even wat wankel oogt (iele typetjes ook), schakelen ze al vrij snel door tot een volwassen band, die creatief interessante en aanstekelijke nummers heeft. Gelukkig gaat de vette witte familie niet alleen maar op de knallende tour, maar staat met ook wel met behoudende finesse en met goede songs een prima optreden te geven. Blijkbaar zijn optredens in het verleden ook nog wel eens verknald door bandleden die te veel onder invloed waren, maar hier beleven ze een triomftocht, op handen gedragen door een enthousiast publiek. En terecht.

Iets minder finesse, maar gewoon meer van beukmans gaat het in de kleine zaal vervolgens bij Scalping. De band uit Bristol maakt een soort techno-rock in mijn beleving, met knallende beats, bassen en drums, snerpende elektronica, en flitsende visuals op de achtergrond. Inderdaad een beetje Holy Fuck in het kwadraat. Het is een lange eindsprint zonder ademhalen, best een potje indrukwekkend op dit volume ook. Muzikaal misschien niet direct iets om gezellig thuis op de achtergrond te draaien, maar hier is het een vet tussendoortje dat puur en direct inwerkt op je zintuigen. Totdat je hoofd ontploft.

Altin Gün (Turks voor ‘Gouden dag’), met zowel Nederlandse als Turkse bandleden, hebben we inmiddels vaker gezien op diverse plekken en festivals. Het harde werken wordt beloond, de band is genomineerd voor een Grammy, volgens verrassing van de band zelf ook, zo vertelt zangeres Merve Dasdemir vanavond. De band is ooit ontstaan als idee van basgitarist Jasper Verhulst en gitarist Ben Rider, die Turkse folksongs (van acts als Selda, Baris Manço en Erkin Koray) een lekker rocksausje wilden geven. Daarbij kwamen Erdinç Ecevit Yildiz op zang/electronica/synths/saz en zangeres Merve Dasdemir en percussionist Gino Groeneveld (ook Jungle by Night). Het blijft wel aanstekelijk, deze Turkse psychedelische folkrock uit de seventies, met een heerlijk funk ’n groove. Alsof je op een groot Turks dansfeest bent beland inderdaad. De grote zaal staat propvol mee te dansen. Leuk. Die Grammy mogen ze winnen.

Pascal Pinkert staat hier met twee kompanen als Dollkraut Band voor de afterparty in de New Electric Ride, de kleine zaal dus. Volgens de beschrijving maakt het trio iets van disco, minimal wave, krautrock, elektronica, space pop en italo-baslijnen, zo goed kan ik dat zelf ook niet allemaal verzinnen. Ook deze band, net zoals Altin Gün overigens, stond eerder op het Valkhof Festival, dus die contacten moeten er al wel zijn geweest. Destijds schreef ik al dat het me leek op dansmuziek uit de jaren zeventig met een lichte psych-byte, dat refereert naar obscure soundtracks en lollipop-deuntjes.  Vanavond klinkt me het iets meer als droge krautrock van de categorie Kraftwerk, soms lekker dansbaar en soms wat te obscuur.

Het is al wat laat op de avond en het wringt wat, ik kan er dit keer niet helemaal meer in meegaan, maar de goede koek is ook wat bij me op. Tijd om naar huis te gaan. Dit was gewoon een prima editie en inderdaad net zo avontuurlijk geworden zoals de organisatie het voor ogen heeft gehad. Hopelijk krijgt volgend jaar weer een vervolg en blijft Doornroosje ook hier weer vooral van die onontdekte pareltjes programmeren, want dat is leuker dan in een dikke mensenmassa naar een grote publiekstrekker te moeten kijken. Gelukkig is dat ook niet de opzet van het festival. Hou deze nieuwe traditie maar met trots in ere.